Raport o stanie zdrowia mieszkańców Europy
- Szczegóły
- Nadrzędna kategoria: ROOT
- Kategoria: Zdrowie publiczne
- Opublikowano: wtorek, 03.12.2019, 20:48
- Odsłony: 1894
Jak przedstawia się Polska na tle innych krajów?
Krystyna Knypl
Na zakończenie swojej kadencji 29 listopada 2019 roku komisarz UE do spraw zdrowia i bezpieczeństwa żywności Vytenis Andriukaitis prezentując raport o stanie zdrowia mieszkańców Europy, powiedział: Rozmaite sondaże i toczące się w całej Europie debaty pokazują, że dla obywateli Unii zdrowie jest jedną z najważniejszych kwestii. Szczególnie cieszy mnie fakt, że do promocji zdrowia i profilaktyki chorób w końcu przywiązuje się właściwą wagę.
Najważniejsze problemy w ochronie zdrowia
Za najważniejsze zjawisko autorzy raportu uznali narastającą nieufność wielu obywateli do szczepień. Postuluje się, aby angażować lekarzy rodzinnych do promowania szczepień, ponieważ ta właśnie grupa jest postrzegana przez pacjentów jako najbardziej wiarygodne źródło informacji. Szczepienia, chroniąc przed chorobami zakaźnymi, niewątpliwie znacząco przyczyniają się do wydłużenia życia, a ten parametr w Polsce nie przedstawia się dobrze. Średnia długość życia wynosi w naszym kraju 77,8 lat. Najważniejsze przyczyny zgonów to choroba niedokrwienna serca, udar mózgu i nowotwory płuc. Najbardziej rozpowszechnionymi czynnikami ryzyka są: palenie papierosów (23%), nadmierne epizodyczne picie alkoholu (17%) oraz otyłość (17%). Najdłużej żyją mieszkańcy Hiszpanii – średnio 83,4 lat; Włoch – 83,1 lat oraz Francji – 82,7 lat. Najkrócej żyją mieszkańcy Bułgarii – 74,4 lat, Łotwy – 74,8 lat, Rumunii – 75,3 lat.
Wydatki na ochronę zdrowia w Polsce wynoszą średnio 1504 euro rocznie i są jednymi z mniejszych w krajach UE. Nasze wydatki stanowią 6,8% PKB, podczas gdy średnia dla krajów UE to 9,8% PKB.
Dobry stan zdrowia mieszkańcy Polski deklarują zdecydowanie rzadziej niż mieszkańcy innych krajów, im mniejszy poziom dochodów, tym deklarowanie dobrego stanu zdrowia wśród Polaków jest rzadsze. Tylko jedna piąta Polaków w wieku powyżej 65 lat deklarowała dobry stan zdrowia, podczas gdy w innych krajach UE są to dwie piąte. Co więcej, ponad połowa Polaków w starszym wieku deklaruje występowanie objawów depresji.
Autorzy raportu szacują, że około 47% wszystkich zgonów jest związanych z występowaniem czynników ryzyka, takich jak nieprawidłowe odżywianie się oraz palenie papierosów, odsetek ten w innych krajach UE jest niższy i wynosi około 39%. Niezdrowa dieta i niska aktywność fizyczna są głównymi przyczynami otyłości, na którą choruje 17% mieszkańców Polski.
Zarządzaniem ochroną zdrowia w Polsce zajmują się Ministerstwo Zdrowia oraz samorządy terytorialne – gminy mają w swej gestii POZ, powiaty odpowiadają za szpitale I stopnia referencyjności, a województwa za szpitale II stopnia referencyjności.
Fundusze i kadry w ochronie zdrowia
Fundusze na publiczną ochronę zdrowia pochodzą z podatków oraz z funduszy unijnych. Polska otrzymała na lata 2014-2020 na ochronę zdrowia 2,8 mld euro. Najwięcej pieniędzy na ochronę zdrowia w krajach UE wydają Norwegia, Niemcy oraz Austria; najmniej Rumunia, Łotwa i Chorwacja. Większość wydatków jest przeznaczanych na leczenie szpitalne. Mamy dużo łóżek szpitalnych – 6,6 łóżka na 1000 mieszkańców, podczas gdy średnia w pozostałych krajach UE to 5,0 łóżka na 1000 mieszkańców. Liczba lekarzy w Polsce wynosi 2,4 na 1000 mieszkańców i jest najniższa ze wszystkich krajów UE. Obsada stanowisk przez lekarzy jest zróżnicowana w poszczególnych województwach – lepsza jest w województwach południowo-wschodnich niż w północno-zachodnich.
Szczepienia ochronne
Wskaźniki szczepień ochronnych obowiązkowych są wysokie, ale w ostatnich latach uległy obniżeniu: przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (DTP3) (-4%), odrze (-5%), wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (-7%). Wskaźnik szczepień przeciw grypie wśród osób powyżej 65. roku życia w Polsce wynosi 10%, podczas gdy w pozostałych krajach EU wynosi 44%.
Inne zagadnienia
Mamy niższe odsetki 5-letniego przeżycia po rozpoznaniu nowotworów w porównaniu z innymi krajami UE. Stosunkowo wysokie jest spożycie antybiotyków. Mamy wysoki odsetek osób objętych powszechnym ubezpieczeniem zdrowotnym – aż 91% obywateli ma ubezpieczenie. Mimo to wydajemy stosunkowo dużo pieniędzy na leki nierefundowane.
Plany na przyszłość
Planowane jest wprowadzanie opieki koordynowanej oraz wzmocnienie działalności POZ. Inny kierunek działań to rozszerzenie kompetencji na inne zawody medyczne – na przykład przepisywanie recept oraz wystawienie skierowań na badania. Przewiduje się większą integrację opieki medycznej z opieką społeczną. Duże nadzieje wiąże się z programem e-zdrowie.
Źródło: State of health in the EU. Polska. Profil systemu ochrony zdrowia 2019, https://ec.europa.eu/health/sites/health/files/state/docs/2019_chp_poland_polish.pdf
GdL 1_2020