Krystyna Knypl
Goni za forsą kretynów stu,
Brak im honoru, a także tchu,
Mocno spoconych oraz zadyszanych
I już na mecie z punktu przegranych.
Krystyna Knypl
GdL 11 / 2021
Fot. Zurych, nocą
Krystyna Knypl
Duży i długi zawiadowca każdej nogi
Rządzi bezwzględnie i niepodzielnie.
Z niego odchodzą wszystkie gałązki
I żadna nie jest obcym przybyszem.
Nie ma ani jednego dzieła przypadku
Jeżeli chcesz posuwać się do przodu.
Musisz się poddać jego władzy,
Nogi to zrozumiały z łatwością.
Dlaczego głowie idzie tak opornie?
Wysyła impulsy na nieprzetarte szlaki,
Z których pojedyncze przekształcą się w
myśl znajdującą swe przeznaczenie.
Czy zdąży znaleźć skoro minął termin?
Nie traci nadziei, że trafi do celu
Z miliona posłanych nieznanym odbiorcom.
Maja szanse w każdą środę wieczorem.
Gdy wskazówki koła fortuny nieuchronnie
Zbliżają się do liczb szczęśliwych.
Posłuszne nerwom nogi pobiegną
Na spotkanie z przeznaczeniem.
Krystyna Knypl
GdL 11 / 2021
Fot. Nerw kulszowy ulokował kończyny dolne na relaksującej wysokości
Krystyna Knypl
Bilet na emigrację do odległej krainy
Która słynie z obfitości wszystkich liter.
Nie ma w niej pięknych krajobrazów
Jedynie słowa ułożone warstwami.
Czy niecierpliwią się na spotkanie
Z ręką która je wyszuka i odkurzy?
Czy w swej dziwnej wyniosłości
Leżą raczej obojętnie i spokojnie?
Bywa, że czekam na nie latami,
Choć dokładnie nie wiem jak długo,
Przyjdzie mi czekać niecierpliwie,
Mam jednak pewność, że nadejdą.
Krystyna Knypl
GdL 11 / 2021
Fot. Kraina obfitości
Krystyna Knypl
Cisza poranka otula wszystkich śpiących
Od wczoraj przekonanych, że są sprawiedliwi,
Najłatwiej przychodzą ludziom do głowy.
Absurdalne pomysły na własny temat!
Bezboleśnie porażeni brakiem prądu krwi.
A przecież mogli by tyle jeszcze zrobić!
Wypalić dwadzieścia tysięcy papierosów,
Albo wchłonąć ocean zupy ze śmietaną
Pani Ziuto, tylko 36% śmietana
I żadna inna, kochaniutka moja,
Bo ja nie uznaje tych wynalazków,
Wywar gotuje już od samego rana.
Dlaczego nie dano im tak ważnej szansy
Przecież potrzebnej każdemu człowiekowi,
Co więcej potrzebnej całej ludzkości,
Dopóki żyje na planecie doczesności.
Krystyna Knypl
GdL 11 / 2021
Fot. Praga, śmietana do wyprodukowania rurek z kremem musiała być 36% ; )
Krystyna Knypl
Zaskoczone liście przycupnęły na gałęziach,,
Zima nadciągnęła w nadzwyczajnym pośpiechu
Nie znanym ani ludziom ani drzewom.
Ktoś zapomniał wystawić liście na sprzedaż,
Opadające liście są dziś w promocji!
.Uchroń choć jeden listek przed upadkiem,
Możesz zabrać nawet dwie garście na kredyt
Wystarczy, że spłacisz następnej jesieni
Na dogodnych warunkach do rozmyślań.
Krystyna Knypl
GdL 11 / 2021
Fot. Liście na sprzedaż
Krystyna Knypl
Małe dzieci mają wielkie uczucia
Płaczą nad mlekiem do wypicia
I pluszowym misiem na wystawie.
Ojcem spieszącym się do pracy,
Przytulone do wychodzącej nogi.
Gdy zapłaczą nad rozlanym mlekiem.
Odetchnę z ulgą, że dorosły.
Krystyna Knypl
GdL 11 / 2021
Fot. Paryż
Krystyna Knypl
Szukam idei nie mających żadnej ceny,
Rzeczy nie wystawionych na sprzedaż,
Herosa, który pokona kręcące wiatraki,
Szukam tego czego podobno nie ma.
Nie przeszkadza mi cudza świadomość
O bezsensie moich żmudnych poszukiwań.
Może okazać się, że miałam jednak rację.
Nic nie jest przesądzone ostatecznie
Dopóki nie ma racji danych na wieczność.
Krystyna Knypl
GdL 11 / 2021
Fot. Paryż, Rue Longchamps
Krystyna Knypl
Pogoń za sensacją zawsze jest bolesna,
Odkrywają zawodowi łowcy ze zdumieniem,
To nie jest to samo mówią zaskoczeni,
Mój własny ból i opisany na szpaltach.
Bolesna nauka jest możliwa zawsze
Wystarczy tylko czasem zamienić role.
Krystyna Knypl
GdL 11 / 2021
Fot. Kongres American Academy of Pain, Phoenix, Judy Foreman
prezentuje swoją książkę "A nation in pain"
Krystyna Knypl
Trud żniwiarzy jest bezdźwięczny.
Ulotny, zbyt prosty, zwyczajny.
Brzęczenie owadów jest tylko tłem.
Dla niezwykłego trudu żniwiarzy.
Tysiące natrętnych trzmieli,
Wydaje monotonne dźwięki,
Osiągając całkiem duże efekty,
Trzmiele zajęte brzęczeniem
Pewne i przekonane dogłębnie
Że cudzy trud jest zawsze lekki.
Krystyna Knypl
GdL 11 / 2021
Fot. Kosynier w Łapach
Krystyna Knypl
Śmieszne niepokoje, małe strachy,
Zwykłe chęci i odświętne zachcianki,
Nie odbyte podróże, niezdobyte góry,
Ludzi przeoczonych i zgubione perły.
Wirowanie obrazów zamglonych...
Umiejscowionych na zawsze i trwale.
Pod dziwnie miękkim dyskiem pamięci.
Który skrywa najmniejsze okruszki
Ukrytych wzruszeń i szalonych fantazji.
Spełnionych pod powiekami wyobraźni.
Krystyna Knypl
GdL 11 / 2021
Fot. Laurka z 1990 roku od Męża i Córki: życzenia Lwich pazurów i sukcesów, Urody Koziorożca oraz Przenikliwości piasku. spełniły się!
Krystyna Knypl
Wiersz powstaje z tęsknoty,
Niewidocznej niezgody,
Niewypowiedzianego bólu,
Bezsilnej wściekłości, namysłu,
Rozsmakowanej samotności,
Zasłuchania w muzyce,
Słów zatrzymanych w kadrze.
Krystyna Knypl
GdL 11 / 2021
Fot. Paryż - słowo zatrzymane w kadrze...
Krystyna Knypl
Właściciele losu innych ludzi,
Upojeni potęgą władzy,
Opętani żądzą panowania,
Ogłuszeni szmerem pochlebstw,
Oślepieni fałszywym blaskiem,
Próżni, napuszeni, nieomylni?
Wszyscy nadęci jak balony.
Nakłuwam szpilką powoli,
Ciekawiąc się czy to bolesne.
Żaden mięsień nie drga im z bólu
Znieczuleni od urodzenia
Podążają samotni, donikąd.
Nie znając celu ani umiaru,
Znieczuleni niczego nie czują.
Krystyna Knypl
GdL 11 / 2021
Fot. Droga z CDC airport do Paryża
Krystyna Knypl
Ten jest z planety mojej,
Kto ma ochotę na kota.
Jest mi szczególnie miły,
Gdy męczy go taka tęsknota.
Skrywa się w różnych tytułach
Tymczasem chce schrupać kota,
Myślisz: to mądry uczony
Tymczasem to szelma-niecnota.
Może już zjadł niejednego,
Sprawa jest dość tajemnicza
Dlaczego żadna komisja
Tej szelmy już nie rozlicza?
Krystyna Knypl
GdL 11 / 2021
Fot. Szwajcarskie koty nocą
Krystyna Knypl
Dlaczego jestem codziennością
Krótka sprzeczką, listem nie odpisanym,
Dawnym adresem zapomnianym,
Trudną sprawą odłożoną na jutro,
Zniechęceniem, obojętnością,
Nie ma mnie czy już nie chcę?
Znam odpowiedź na to pytanie:
Tak smakuje przemijanie.
Krystyna Knypl
GdL 11 / 2021
Fot. Autorka z bratem dawno temu, ul. Niemcewicza 7/9 w Warszawie
Krystyna Knypl
Zużywają mało tlenu i elektryczności,
Jednak rachunki płacą wysokie,
Choć nadsyłane są bez koperty,
Stan konta otoczony jest tajemnicą.
Mają zwyczaj pożywiać się wolnością,
Na ogół w niewielkich dawkach,
Jednak koniecznie trzy razy dziennie,
Nigdy z przepisu lekarza,
Raczej z wewnętrznej potrzeby.
Drobnych ran już nawet nie liczą, ale
Blizny skrupulatnie mierzą w centymetrach.
Oczywiście nie podając wyników bilansu.
Bo być może wolność jest pozbawiona sensu?
Krystyna Knypl
GdL 11 / 2021
Fot. Autorka w latach siedemdziesiątych
Krystyna Knypl
Wybrańcy piszą słynne dzieła,
Nieszczęśliwi smutne listy niewysłane,
Śmiertelnicy - na ogół przelewy bankowe,
Recepty tylko niektórzy z nich.
Na wyraźne życzenie publiczności.
Tym różnią się od wybrańców,
Że sami wybrali swój los.
Wzajemność nie jest ich radością.
Bohaterowie pierwszych stron gazet,
Zmęczeni, znużeni , obojętni.
Nagle potrzebni w obliczu śmierci,
Która pokazuje każdemu jego miejsce.
Krystyna Knypl
GdL 11 / 2021
Fot. Godność dla Lekarzy by GdL
Krystyna Knypl
Pytasz czy trudno jest pisać wiersze?
Nie ma nic prostszego pod słońcem,
Wystarczy zebrać rozbiegane myśli,
Czasem poszperać trochę w słowach,
Zważyć zamysły, ustalić proporcje, intencje.
A ciąg dalszy należy do innych ludzi.
Krystyna Knypl
GdL 11 / 2021
Fot. Francuskojęzyczny ciąg dalszy przez Algier, Oran, Tipazę oraz
rajd Paryż - Dakar ;)
Krystyna Knypl
Człowiek odpięty od komputera,
Jest tworem dwuwymiarowym,
Nawet nie wie co może robić,
W swym życiu nie-ekranowym.
Spogląda na świat realny,
Bez tych magicznych odcieni,
Dotyka też błędnym wzrokiem
Przybyłych z innej przestrzeni.
Obsługa nie zalogowanych
Na naszym forum - czy wiecie?
na szczęście jest niemożliwa!
Jesteśmy w innym świecie.
Krystyna Knypl
GdL 11 / 2021
Fot. Ateny, świat Akropolu, konferencja EU
Krystyna Knypl
Ulokowałam jeden dzień
Na mapie zapomnienia
Będę wspominać go bez słów
I tylko od niechcenia.
Ulokowałam drugi dzień,
Na mapie zapomnienia
Będę wspominać go bez słów
I tak to nic nie zmienia.
Najczulsza niegdyś myśl,
Nie sprowokuje nigdy złości,
Zmartwienie, smutek ani gniew
W spokojnym sercu nie zagości,
Wymażę chwile, słowa, łzy,
Zabliźnię wszystkie swoje rany
Zapomnę każdy zbędny gest,
W odruchu przywołany,
Prąd wspomnień porwał wiele dni,
Wprost nie do policzenia,
Przeszłości mówię ci: bądź zdrowa
Do widzenia!
Fot. Pożegnanie z PSK nr 1 wersja letnia
Fot. Pożegnanie z PSK nr 1, wersja jesienna
Krystyna Knypl
GdL 11 / 2021
Krystyna Knypl
Biorę na przechowanie ludzkie lęki
Smugą cienia podążające za mną,
Nie dające się oswoić ani pomniejszyć.
Zwalczam polimorficzny gen służebności,
Nienaturalnie wybujały i patologiczny
Wyhodowany na zbyt częste okazje.
Zdrowy egoizm skrywam chorobliwie,
Chowam go przed światem ze wstydem,
Niczym łokcie z przetartym ubraniem.
Odczepiam cień na krótką chwilę,
Jedynie w samo południe.
Niczym samotny rewolwerowiec,
Idę pustą drogą wypatrując
Kto skrywa się za zamkniętymi oknami.
Nie możesz chybić!- wołają zza zasłon.
Banalne rady z wyprzedaży idei.
Która potrwa nie dalej niż do jutra.
Krystyna Knypl
GdL 11 / 2021
Fot. Autorka po odczepieniu polimorficznego genu służebności fotografuje
Zmierzch południa, Paris 8 arr
Krystyna Knypl
Poszła Bzdura do doktora,
Choć nie była bardzo chora,
Chciała tylko ponarzekać,
Się przebadać, podociekać,
Co się jej należy – Bzdurze,
Kiedy cienko śpiewa w chórze.
Z gruntu słabo jest obyta
Z sensem, blichtrem i ogładą.
Trudno mówić jej ze swadą,
Wściekłe męczą ją migreny,
W okolicach każdej sceny.
Co ma robić biedna Bzdura?
Czy ma wołać pogotowie?
Czy na dyżur pobiec szybko?
Lub się spotkać z złotą rybką
I życzenia wyrzec szybko.
Lekarz się na nogach słania
Co mi z Bzdury przyjmowania?
Jakie zrobić jej badania?
Więc wiązaną rzecze mową
Wolno cedząc każde słowo:
Pragnę pani wyznać jeno,
Że nie łatwo panią Bzduro,
Jest porównać z każdą górą,
Bowiem z zestawieniu z Weną
Winna pani być pod sceną.
Wraca Bzdura więc do głowy,
A tam czeka temat nowy.
Czy ktoś Bzdurę refunduje?
Czy to w ogóle się opłaca?
Czy lekarska to jest praca?
Wyznał lekarz Bzdurze z mocą,
Potajemnie, szeptem, nocą,
Werdykt krótki, ostateczny,
Może nawet zgoła wieczny:
Światło fleszy Bzdurę cieszy!
Krystyna Knypl
GdL 11 / 2021
Fot. Ciekawie jest być Bzdurze na murze ; )
Krystyna Knypl
Poszła Wena do doktora...
Choć nie była bardzo chora,
Chciała tylko ponarzekać,
Się przebadać, podociekać,
Co się jej należy - Wenie,
Kiedy znajdzie się na scenie.
Z gruntu słabo jest obyta
Z pompą, blichtrem i paradą.
Trudno mówić jej ze swadą,
Wściekłe męczą ją migreny,
W okolicach każdej sceny.
Co ma robić biedna Wena?
Czy ma wołać pogotowie?
Czy na dyżur pobiec szybko?
Lub się spotkać z złotą rybką
I życzenia wyrzec szybko.
Lekarz się na nogach słania
Co mi z Weny przyjmowania?
Jakie zrobić jej badania?
Więc wiązaną rzecze mową
Wolno cedząc każde słowo.
Pragnę pani wyznać jeno,
Że nie łatwo z panią, Weno,
Mieć romansik lub spotkanie,
Kiedy wszystko jest nietanie.
Cnotą zaś jest oszczędzanie.
Wraca Wena więc do głowy,
A tam czeka temat nowy.
Czy ktoś Wenę refunduje?
Czy to w ogóle się opłaca?
Czy lekarska to jest praca?
I wyznała Wena z mocą,
Lekarzowi szeptem, nocą,
Werdykt krótki, ostateczny,
Może nawet zgoła wieczny:
Światło fleszy Wenę peszy!
Krystyna Knypl
GdL 11 / 2021
Fot. Autorka po spotkaniu z Weną w skupieniu analizuje fonokardiogram
Państwowy Szpital Kliniczny nr 1 w Warszawie, ul. Nowogrodzka 59
Firma Pfizer 5 listopada 2021 r. opublikowała informację prasową, z której dowiadujemy się planuje ona wystąpić z wnioskiem do amerykańskiej Agencji Żywności i Leków (FDA) o pozwolenie na stosowanie przeciwwirusowego rytonaviru w nagłych wypadkach (EUA). Wniosek o rejestrację jest przygotowany na podstawie analizy okresowej badania fazy 2/3 EPIC-HR (Evaluation of Protease Inhibition for COVID-19 in High-Risk Patients).
Rekrutację do badanie fazy 2/3 EPIC-HR rozpoczęło w lipcu 2021 r. Badania fazy 2/3 EPIC-SR (Evaluation of Protease Inhibition for COVID-19 in Standard-Risk Patients) i EPIC-PEP (Evaluation of Protease Inhibition for COVID-19 in Post-Exposure Prophylaxis), które rozpoczęły się odpowiednio w sierpniu i wrześniu 2021 r., nie zostały uwzględnione w tej analizie okresowej i są w toku.
Stwierdzono, że rytonawir zmniejsza ryzyko hospitalizacji lub zgonu o 89% w porównaniu z placebo u niehospitalizowanych dorosłych wysokiego ryzyka z COVID-19.
Zaplanowana analiza okresowa wykazała 89% redukcję ryzyka hospitalizacji lub zgonu z jakiejkolwiek przyczyny związanego z COVID-19 w porównaniu z placebo u pacjentów leczonych w ciągu trzech dni od wystąpienia objawów (pierwszorzędowy punkt końcowy); 0,8% pacjentów, którzy otrzymali PAXLOVID™ było hospitalizowanych do 28. dnia po randomizacji (3/389 hospitalizowanych bez zgonów), w porównaniu z 7,0% pacjentów, którzy otrzymali placebo i byli hospitalizowani lub zmarli (27/385 hospitalizowanych z 7 kolejnymi zgonami). Istotność statystyczna tych wyników była duża (p<0,0001).
Podobne zmniejszenie liczby hospitalizacji lub zgonów związanych z COVID-19 obserwowano u pacjentów leczonych w ciągu pięciu dni od wystąpienia objawów; 1,0% pacjentów, którzy otrzymali lek, było hospitalizowanych do 28. dnia po randomizacji (6/607 hospitalizowanych, bez zgonów), w porównaniu z 6,7% pacjentów, którzy otrzymali placebo (41/612 hospitalizowanych z 10 kolejnymi zgonami), z wysoką istotnością statystyczną (p<0,0001). W całej badanej populacji do 28. dnia nie odnotowano zgonów u pacjentów, którzy otrzymywali lek, w porównaniu z 10 (1,6%) zgonami u pacjentów, którzy otrzymywali placebo.
W Polsce lek jest dostępny pod nazwą Ritonavir Mylan, wg CHPL cyt. „Rytonawir w skojarzeniu z innymi lekami przeciwretrowirusowymi jest wskazany w leczeniu pacjentów zakażonych HIV1 (dorosłych i dzieci w wieku 2 lat i starszych)”. Rytonawir został pierwotnie opracowany jako inhibitor proteazy HIV, jest obecnie rzadko stosowany z uwagi na własną aktywność przeciwwirusowej, jest natomiast stosowany jako lek wspomagający inne inhibitory proteazy. Rytonawir może powodować następujące działania niepożądane u ponad 10% pacjentów: zaburzenia smaku, parestezje,bóle głowy, zawroty głowy, neuropatie, świąd, wysypka,bóle stawów, bóle pleców, zmęczenie, żaczerwienienie skóry twarzy lub innych części ciała, uczucie gorąca. Rytonavir jest dopuszczony w Polsce do obrotu od 2018 roku.
Źródła:
https://www.pfizer.com/news/press-release/press-release-detail/pfizers-novel-covid-19-oral-antiviral-treatment-candidate
https://www.ema.europa.eu/en/documents/product-information/ritonavir-mylan-epar-product-information_pl.pdf
Krystyna Knypl
GdL 11 / 2021
Miejsce wiązania rytonaviru z HIV-proteazą
Źródło ilustracji:
https://en.wikipedia.org/wiki/Ritonavir#/media/File:HIV_protesase_with_ritonavir.png
Beata Niedźwiedzka
W dawnych czasach lekarze którzy leczyli nas posiadali zarówno wiedzę jak i doświadczenie, które stopniowo nabywali pod okiem starszych kolegów. Przestrzegaliśmy ich zaleceń i zdrowieliśmy.
A potem przyszedł zły czarnoksiężnik i wszystko się zmieniło. Nastały nowe czasy. Najpierw ludzie przestali czytać książki, a zaczęli je pisać, a zjawisko to stało się to powszechne. W książkach tych opisywali swoje codzienne życie np. co jedli na obiad oraz dawali innymi swoje bezcenne rady na każdy temat, w tym też w sprawach zdrowotnych. Szczególnie poczytni stali się celebryci: aktorzy, piosenkarze, projektanci mody, sportowcy a nawet szefowie kuchni.
Lekarze w zasadzie przestali być potrzebni. Utarł się taki zwyczaj, że chorzy wpisywali swoje symptomy w wyszukiwarkę wirtualnego świata, a następnie jak z wyroczni wyciągali informacje dotyczące diagnostyki i leczenia. Potem udawali się do tych niekompetentnych w medycynie ludzi zwanych świadczeniodawcami żądając wypisania skierowań na wyszukane w Internecie badania oraz recept na osobiście wybrane leki.
Doświadczenie przestało być potrzebne, zamiast tego pojawili się wybrani w demokratycznym głosowaniu lub losowaniu (co za różnica???) eksperci , którzy wiedzę pobierali z zewnętrznych zasobów.
Również i nauczyciele stracili swoją pozycję, musieli odpierać ciągłe zarzuty co do bezzasadności uczenia się np. tabliczki mnożenia lub opanowania informacji gdzie leży Paryż. W sumie po co komu taka umiejętność jak mnożenie lub wiedza gdzie leży Paryż?
Potem słowa stały się czynami, a czyny słowami. Gdy na przykład ktoś coś powiedział, a później ktoś inny coś złego zrobił, wtedy odpowiedzialnością obarczano tego, kto powiedział, a nie tego co zrobił, ponieważ złoczyńca przecież mógł mieć zły dzień, albo nie wiedział co czyni. Wiec należało go pocieszyć, usprawiedliwić i zrozumieć.
Okazało się, że wszystko można zmienić. Wszystko, za wyjątkiem peselu, chociaż renowacją peselu wiele osób prawdopodobnie byłoby zainteresowanych.
Wybieranie dobra przestało być modne, a sam wybór stał się dobrem.
Człowiek stał się bogiem i tworzył zasady moralne w sposób niezwykle kreatywny i nieskrępowany. Nie szkodzi, że nie zawsze etyczne i logiczne. Demokracja pilnowała zaspokajania potrzeb mniejszości, tak by nikogo nie zaniedbać, a w imię tolerancji ogniem i mieczem tępiono każdą nawet najmniejszą myślozbrodnię niepoprawności politycznej.
Zło przestało istnieć, bo zamieniono je na możliwości. Możliwości na wyzwania, które stały się naszą codzienną koniecznością.
Beata Niedźwiedzka
GdL 11 / 2021
Z pamiętnika medycznego wyrobnika, część 1
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/2015-10-17-19-30-11/1304-z-pamietnika-medycznego-wyrobnika
Z pamiętnika medycznego wyrobnika część 2
Komentarz redaktor naczelnej:
Koncepcję renowacji peselu, w kontekście zbliżających się moich kolejnych urodzin (odważnie wyznam, że będą to 77 urodziny), popieram gorąco! W dzisiejszym świecie można zmienić wiele parametrów biologicznych, a peselu niestety nie można. Najwyższy czas nadrobić to zaniedbanie! Precz z ageizmem! NIech żyje wolność wyboru wszystkiego z peselem włącznie!
Krystyna Knypl
Utrata węchu i / lub smaku po przechorowaniu COVID-19 pozostaje w wielu przypadkach kłopotliwą dolegliwością utrzymującą się przez tygodnie a nawet miesiące.
W doniesieniu zatytułowanym „Smell and Taste Dysfunction in Patients With COVID-19: A Systematic Review and Meta-analysis” autorstwa A.A> Agyeman i wsp. przedstawiono wyniki analizy 24 badań obejmujących 8438 pacjentów z potwierdzonym testem zakażeniem COVID-19 z 13 krajów. Łączny odsetek pacjentów z dysfunkcją węchu wynosił 41,0% i i smaku 38,2%.
Receptory węchowe, znane również jako receptory zapachu, są chemoreceptorami znajdującymi się w błonach komórkowych neuronów węchowych i są odpowiedzialne za wykrywanie zapachów. Aktywowane receptory węchowe wyzwalają impulsy nerwowe, które przekazują informacje o zapachu do mózgu. Receptory te należą do klasy A rodopsynopodobnej rodziny receptorów sprzężonych z białkami G (GPCRs). Receptory węchowe tworzą wielogenową rodzinę składającą się z około 800 genów u ludzi i 1400 genów u myszy. COVID-19 - wpływa na węch bezpośrednio, poprzez infekcję węchowych neuronów czuciowych lub ich celów w opuszce węchowej, czy też pośrednio, poprzez zaburzenia w komórkach wspierających. Tutaj identyfikujemy typy komórek w nabłonku węchowym i opuszce węchowej, które wykazują ekspresję molekuł wejścia SARS-CoV-2 do komórek. Sekwencjonowanie zbiorcze wykazało, że błona śluzowa węchu myszy, naczelnych i człowieka wykazuje ekspresję dwóch kluczowych genów zaangażowanych we wnikanie CoV-2, ACE2 i TMPRSS2. Jednakże sekwencjonowanie pojedynczych komórek ujawniło, że ACE2 ulega ekspresji w komórkach podporowych, macierzystych i okołonaczyniowych, a nie w neuronach. Immunostaining (czyli specjalne barwienie stosowane w immunologii) potwierdził te wyniki i ujawnił wszechobecną ekspresję białka ACE2 w zlokalizowanych grzbietowo komórkach sustentacularnych nabłonka węchowego i pericytach opuszki węchowej u myszy. Pod linkiem https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7241737/ jest dostępny schemat wnikania SARS-C0v-2 do komórek błony sluzowej nosa.
Źródło:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7275152/
Krystyna Knypl
GdL 11 / 2021
Węchomózgowie
Źróło ilustracji: https://pl.wikipedia.org/wiki/W%C4%99ch#/media/Plik:Gray732.png
Mechanizm powstawania wrażenia zapachu
Źródło ilustracji:
https://pl.wikipedia.org/wiki/W%C4%99ch#/media/Plik:Olfactory_system.svg
Średnio ponad połowa (56%) z 23 055 ankietowanych dorosłych stwierdziła, że w ciągu ostatnich kilku lat zmieniła swoje zachowania konsumenckie z powodu obaw związanych ze zmianą klimatu.
Jest to spadek w porównaniu ze średnią 69% w styczniu 2020 roku, kiedy to identyczne pytanie zadano we wszystkich z wyjątkiem dwóch z tych samych 29 krajów.
Kraje, w których od 2020 r. nastąpił największy spadek udziału konsumentów dbających o środowisko, to Malezja (62%, -23 punkty), Hiszpania (53%, -23 punkty), Polska (49%, -23 punkty) i Francja (52%, -21 punktów).
Nawet w krajach, w których konsumenci nadal stosunkowo często deklarują dostosowanie swoich zachowań w celu przeciwdziałania zmianom klimatu, odsetek konsumentów świadomych ekologicznie wydaje się znacznie spadać od ostatniego badania. Należą do nich Indie (76%, spadek o 12 punktów procentowych), Meksyk (74%, -12 punktów), Chile (73%, -13 punktów) i Chiny (72%, -13 punktów).
Źródło:
https://www.weforum.org/press/2021/11/number-of-consumers-adopting-green-habits-due-to-climate-concern-is-falling-survey-finds
Krystyna Knypl
GdL 11 / 2021
Drogie Koleżanki i Koledzy,
cieszy nas zainteresowanie naszymi artykułami oraz wysoka frekwencja na łamach GdL.Dziękujemy i zapraszamy do lektury dotychczas opublikowanych tekstów. Polecem Waszej uwadzie napisaną w latach 2011/2013 moją powieść "Diagnoza: gorączka złota", którą w tm numerze GdL przedstawiamy w rozbicu na poszczególne rozdziały, zilustrowane fotografiami z podróży po miejscach, które były inspiracją do pisania. Nie tylko miejsca ale też pewne... chyba prorocze przeczucia... sami się przekonajcie!
Strony GdL w październiku 2021 r. odwiedziły 5403 osoby, które złożyły 8209 wizyt. Od początku roku Gazetę dla Lekarzy odwiedziło 33 556 osób, które złożyły 48206 wizyt.
Najbardziej poczytny tekstem pozostaje artykuł Krystyny Knypl "Symulacja epidemii koronawirusa Event 201 niepokojąco podobna do rzeczywistości, https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/882-symulacja-epidemii-koronawirusa-event-201-niepokojaco-podobna-do-rzeczywistosci"}">https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/882-symulacja-epidemii-koronawirusa-event-201-niepokojaco-podobna-do-rzeczywistosci, który miał 109 089 odsłon.
Inne popularne artykuły to "Orbitopatia tarczycowa" oraz "Pułapki okulistyczne w medycynie pracy" Alicji Barwickiej, "Jak zostać lekarzem bez Granic?" Marty Florea oraz "Przełom w leczeniu cukrzycy typu 1?" Krystyny Knypl.
Dziękujemy wszystkim za odwiedziny i zapraszamy do śledzenia publikowanych przez nasz zespół artykułów.
A oto nasze teksty z października:
1.Statystyka odwiedzin GdL we wrześniu 2021
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1361-statystyka-odwiedzin-gdl-we-wrzesniu-2021
2.Smartwatch prawdę Ci powie…
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1362-smartwatch-prawde-ci-powie
3.Stany Zjednoczone: powstaną Zakaźne Oddziały Ratunkowe
4.Nagroda Nobla 2021 w fizjologii lub medycynie
5.Przygotuj się na Nowy Nieznany Świat – Beata Niedźwiedzka, Krystyna Knypl
6.Nowe oblicze badań klinicznych
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1366-nowe-oblicze-badan-klinicznych
7.Moje spotkania z ultrasonokardiografie – Krystyna Knypl
8.Akcja ONZ Dekada Zdrowego Starzenia się
9.GdL otrzymała akredytację na the Fundamental Rights Forum 2021
10.Zaskakujące tajemnice korona wirusów – Krystyna Knypl
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1370-zaskakujace-tajemnice-koronawirusow
11.The Fundamental Rights Forum 2021 w Wiedniu
12.Słodycz pocałunku uzależnienia - fragment powieści Krystyna Knypl
13.Z pamiętnika medycznego wyrobnika, część 2 – Beata Niedźwiedzka
14.Komunikat Komisji Europejskiej o in vitro
15.Przebycie COVID – 19 pogarsza rokowanie okołooperacyjne po zabiegach ortopedycznych
16.Zagrożenia dla zdrowia publicznego przenoszone drogą powietrzną
17.Badania nad nowymi lekami przeciw SARS-CoV-2
18.Gazeta dla Lekarzy (GdL) is launching the campaign 60x60 plus – Krystyna Knypl
19.The campaign 60x60 plus: Mathematically talented pioneer of ecological life style – Krystyna Knypl
20.The campaign 60x60 plus: A doctor's humanitarian journey 66 years ago – Krystyna Knypl
21.The campaign 60x60 plus: An unforgettable companion on a journey to Novosibirsk – Krystyna Knypl
22.CDC rozszerza wskazania do szczepienia przeciwko COVID - 19 dawką przypominającą
23.Moja wyprawa do Nowosybirska (1975) – Krystyna Knypl
Życzę wszystkim ciekawej lektury oraz pozdrawiam serdecznie
Krystyna Knypl,
redaktor naczelna & wydawca GdL
GdL 10 / 2021
Poprzedni rozdział
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/1417-diagnoza-goraczka-zlota-rozdzial-12
Krystyna Knypl
Rozdział 13. Kropla krwi dla przyszłości
Po zamknięciu raportu badacze poprosili o ustalenie terminu ponownej wizyty u prezydenta. Nie czekali zbyt długo. Po tygodniu znowu kroczyli białymi schodami prowadzącymi do Gabinetu Trójkątnego prezydenta Beniamina Granta
– Po jakim czasie od zaszczepienia wystąpią takie zmiany? – zapytał prezydent.
– Sądzimy, że dwa lata wystarczą – odrzekł Lenton.
– Co zatem panowie proponują? – zapytał prezydent Beniamin Grant.
– Musimy przebadać zjawisko na większej populacji. Właśnie w Sarmalandii, gdzie rządzi lokalna odmiana bogatokratów, zorganizowaliśmy szczepienie Muti Vir-Virrem. Musimy tylko otrzymać próbki i przebadać je pod mikroskopem sił atomowych. Za dwa lata wykonamy kontrolne pobrania krwi i wtedy wszystko będzie
jasne.
– Jak chcecie ten pomysł zrealizować, w jakiej scenerii? – zapytał prezydent.
– Okrasimy podpisanie umowy na dalsze badania nad szczepieniami dodaniem robiącego mocne wrażenie odznaczenia lub medalu. Trzeba wybrać odpowiednią osobę do wyróżnienia tym odznaczeniem,
najlepiej z departamentu zdrowia – dodał Lenton.
– Ustalimy w porozumieniu z ambasadorem Sarmalandii w Unii Stanów Autonomicznych, kto będzie się najbardziej do tego nadawał.
Wszystko opakujemy w opowieść o naszym najlepszym sojuszniku w zdrowiu i chorobie – podpowiedział sekretarz prezydenta.
Profesor Lenton z grupą doradców doszli do wniosku, że przekonanie zaszczepionych mieszkańców Sarmalandii do dwukrotnego w odstępie roku oddania próbek krwi na dalsze badanie w mikroskopie sił atomowych wymaga specjalnych działań w sferze medialnej. Ustalono, że poda się do publicznej wiadomości, iż u pacjentów szczepionych przed laty odkryto dodatkowe dobroczynne działanie szczepionki Muti Vir-Virrem. Działaniem tym miała być perspektywa długowieczności. Podobno wszyscy zaszczepieni kiedyś w Unii Stanów Autonomicznych przekroczyli osiemdziesiątkę i mieli się bardzo dobrze. Być może Sarmalandczycy też mają przed sobą taką perspektywę, ale aby to ustalić, konieczne będzie dwukrotne pobranie niewielkiej próbki krwi do dalszych badań w nowoczesnych urządzeniach. Akcję nazwano „Kropla Krwi dla Przyszłości”.
Dr Odrana-Zatroskana była bardzo zaskoczona, gdy poinformowano ją oficjalną drogą dyplomatyczną, że szef Ameerland Medicine Study chce ją zaprosić do złożenia wizyty w Unii Stanów Autonomicznych, a dodatkowo ma otrzymać wysokie odznaczenie. Program wizyty przewidywał, że dr Odrana-Zatroskana odda kroplę krwi na wizji podczas spotkania z prezydentem Unii Stanów Autonomicznych.
Transmisję miały prowadzić wszystkie największe stacje telewizyjne. Któż by się nie zgodził na pokazanie we wszystkich telewizjach, jak dla dobra swego narodu oddaje kroplę krwi?
Dr Odrana-Zatroskana rozpoczęła szeroko zakrojone przygotowania do zagranicznej wizyty. Na początek zamówiła kolejny gustowny kostiumik na krajową wizytę w stacji To-Nie-Ten. Stylistka poradziła jej, aby na wszystkie okazje związane ze szczepieniem zakładała kostiumik z krótkimi rękawami, bo aktywny zawodowo lekarz ma zawsze ręce odsłonięte do łokcia. Każdy szczegół musi być perfekcyjnie zaplanowany i pod kontrolą.
Nadszedł dzień poinformowania o spektakularnym poświęceniu się dr Odrana-Zatroskanej dla zdrowia całego „My, narodu”. Audycję prowadził redaktor Maczugin.
– Proszę państwa, czeka nas niesamowite i jedyne w swoim rodzaju przeżycie. Otóż są poważne przypuszczenia, że szczepionka Muti Vi-Virr ma jeszcze dodatkowe działania poza ochroną przed zakażeniami. Prawdopodobnie zapewnia nam przedłużenie życia o co najmniej dziesięć lat w stosunku do tego, co pierwotnie nam los przeznaczył. Aby ustalić, czy szczepionka wywiera owo niesamowite działanie, konieczne jest dwukrotne oddanie niewielkiej ilości krwi do dalszych badań. Nasz gość, dr Orana-Zatroskana, udaje się właśnie z wizytą do Unii Stanów Autonomicznych, gdzie zostaną ustalone dalsze szczegóły tej wielkiej akcji prozdrowotnej. Co więcej, pani doktor odda swoją krew do badań w Unii Stanów Autonomicznych!
- Czy to prawda, pani doktor?
– Potwierdzam wszystko, co pan powiedział, istotnie jest planowana taka wizyta i jednym z jej punktów jest oddanie przeze mnie krwi na dalsze badania. Proszę państwa, krew będzie zbadania w najnowszym z mikroskopów, który jest w stanie zobaczyć każdy pojedynczy atom!
Co za dokładność! Podczas wizyty ustalę szczegóły badań, którym będą mogły poddać się osoby zaszczepione Muti Vir-Virrem. Konieczne będzie dwukrotne oddanie próbek krwi. Wszystko zorganizujemy tak, aby państwo nie musieli się zbytnio fatygować. Blisko waszych domów będą jeździły kontrolobusy i w nich będą pobierane próbki krwi. To będzie, proszę państwa, wstęp do tego, co planujemy w przyszłości wprowadzić. „Zdrowie z dostawą do domu” – to nasz długoterminowy program.
Po audycji liczba maili, które nadeszły do redakcji i telefonów, które się rozdzwoniły, pobiła wszelkie rekordy. Zdrowie z dostawą do domu – cóż za piękna wizja! Fora internetowe nie milkły od komentarzy pełnych zachwytów dla sarmalandzkich bogatokratów.
Tymczasem dr Odrana-Zatroskana kontynuowała przygotowania do nadchodzącej wizyty. Trenowała język ameerlandzki, ćwiczyła różne wersje uśmiechu i przymierzała kolejne garsonki z krótkimi rękawami, aby łatwo było pobrać krew na wizji.
Nadszedł dzień wyjazdu. Zdecydowała się na granatową garsonkę na czas podróży oraz błękitną na wizytę w Gabinecie Trójkątnym.
Otoczona gwardią najwierniejszych doradców zajęła miejsca przeznaczone dla VIP-ów w samolocie lecącym do Unii Stanów Autonomicznych. Po dziesięciu godzinach lotu byli na miejscu. Następnego dnia czekała ich wizyta u prezydenta. Z lotniska pojechali do Ameerland Hotel House, gdzie kwaterowali. Rano wojskowymi samochodami zostali przewiezieni do Lankentonu i postawieni przed obliczem prezydenta. Tak, postawieni, świat bowiem, w którym się znaleźli, traktował ich jak przedmioty, które trzeba było dostarczyć na odpowiedni czas w odpowiednie miejsce zgodnie z wymogami scenariusza.
Spotkanie z prezydentem i pobranie kropli krwi u dr Odrana-Zatroskanej miało odbyć się w przylegającej do Gabinetu Trójkątnego sali konferencyjnej. Prezydent Unii Stanów Autonomicznych Beniamin Grant wszedł do sali punktualnie w samo południe. Potrząsnął dłońmi wszystkich zebranych, wygłosił kilka sloganów, po czym gestem dłoni zaprosił dr Odrana-Zatroskaną do zajęcia miejsca na specjalnie zmontowanym stanowisku do pobrania krwi. Zaproszona usiadła w fotelu i zanim zdążyła otworzyć usta w powitalnej formułce, już leżała pod kątem 30 stopni. Prezydent klepnął ją po ramieniu, wygłosił sakramentalny zwrot w stylu „you can do it!” i nieoczekiwanie pochylił się do ucha dr Odrana Zatroskanej. Ku zaskoczeniu wszystkich obecnych wyraźnie coś jej szepnął. Tego nie było w protokole! Musiała to być jakaś nieprawdopodobnie radosna wiadomość, bo wyraz twarzy dr Odrana-Zatroskanej nabrał wprost orgazmatycznej promienistości, która nie mijała. Co więcej, dźwięk, jaki wydała z siebie, był jak najbardziej przypominający takie właśnie klimaty.
– Oooochhhchh, mister president – jęknęła dr Odrana-Zatroskana, zwana podczas wizyty przez tutejsze media zgodnie z duchem języka ameerlandzkiego po prostu Ivv Odra. Prezydent po pozaprotokolarnym szepnięciu z tajemniczym uśmiechem na twarzy cofnął się o kilka kroków, nadchodziła bowiem chwila pobrania krwi.
Przystojny wojskowy pielęgniarz wprawnie pobrał kroplę krwi, ucisnął miejsce pobrania i po kilku minutach przykleił błękitny plaster z opatrunkiem, o kolorze tożsamym z garsonką, aby nie naruszyć harmonii kolorystycznej otoczenia. Plaster miał też sugerować błękitny kolor pobranej krwi.
Kamera zrobiła zbliżenie na proces zakładania opatrunku, a sprawozdawca zachwycił się precyzją przeprowadzenia zabiegu i harmonią kolorystyczną całego przedsięwzięcia. Zanim zakończono wszystkie
procedury związane z pobieraniem krwi, prezydent Grant zniknął bezpowrotnie za drzwiami swojego Gabinetu Trójkątnego.
Na szczęście zabrani do składu delegacji sarmalandzcy kamerzyści telewizyjni rozciągnęli nagranie do kilkunastu minut, dzięki trikom w stylu „błądząca kamera pokaże wam wszystko i jeszcze więcej”.
Następnym punktem programu była konferencja prasowa przed siedzibą prezydenta Unii Stanów Autonomicznych. Tu już nie było tak ścisłych ram czasowych i można było trochę rozwinąć temat poświęcenia się dla zdrowia narodu, ba! dla zdrowia zjednoczonych narodów Ameerlandii i Sarmalandii.
Pierwsze pytanie przydzielono redaktorowi Maczuginowi. Z urzędu mu się ten zaszczyt należał!
– Pani doktor, co pani czuła oddając kroplę krwi dla przyszłości? – zapytał redaktor.
– Wzruszenie, przede wszystkim ogromne wzruszenie. A ponadto ogarnęło mnie przekonanie, że mogłabym oddać nie tylko kroplę, ale nawet całą krew, jaka we mnie krąży, dla zdrowia i lepszej przyszłości mojego narodu, dla naszych drogich wyborców! – odpowiedziała dr Odrana-Zatroskana.
– Co może jeszcze pani powiedzieć swojemu narodowi? – zapytała Matylda Przekora, będąca akredytowaną przez Unię Stanów Autonomicznych przedstawicielką „Modnych Diagnoz” na tę uroczystość.
– Pani ma zawsze w swym programie politycznym tak niesamowicie podnoszące ludzi na duchu wiadomości.
– Pozdrawiam wszystkich z tego miejsca i życzę im wszystkiego najlepszego. Pamiętajcie, moi drodzy rodacy, że niebawem ruszą kontrolobusy, które będą pobierały od wszystkich zaszczepionych kroplę krwi dla przyszłości. Oddajcie ją bez wahania, za rok oddajcie następną! Naprawdę nie musicie narażać się na kontakt z bezdusznymi i nieczułymi świadczeniodawcami.
Macie nas, demokratycznie wybranych swoich przedstawicieli, którzy zatroszczą się o wasze zdrowie i przyszłość.
Zdrowie z dostawa do domu – to jest nasz program dla was.
– A co takiego szepnął mister president pani na ucho? – zapytał któryś z bezceremonialnych lankentońskich korespondentów.
– Proszę pana redaktora, to, co ludzie sobie mówią niekiedy na ucho... nie zawsze jest przeznaczone do publicznej wiadomości – odparła z uśmiechem Ivv Odra
– Nie zdradzę, nie zdradzę. W każdym przynajmniej razie nie teraz – odpowiedziała tajemniczo Ivv Odra.
Entuzjazm dla lokalnej partii bogatokratów sięgał w Sarmalandii wyżyn, jakich nie notowały do tej pory żadne agencje sondażowe. Efektowne pobranie kropli krwi na oczach całego świata, a do tego te szeptanki z prezydentem, to było coś, czego wcześniej jeszcze nikt nie wymyślił. No i do tego program Zdrowie z dostawą do domu. Każdy wyborca łykał te słowa niczym najsmaczniejsze kawałki pizzy. Dr Odrana-Zatroskana czuła, że żyje.
Po powrocie do Sarmalandii rozpoczęto szeroko zakrojone przygotowania do kontrolnych pobrań krwi w kontrolobusach. Nie minął miesiąc, a ruchome punkty kontaktu „My, narodu” z medycyną ruszyły na ulicę. Ach, co to były za radosne dni dla wszystkich obywateli!
Wyborcy masowo oddawali krew do kontroli wyników szczepienia, a dr Odrana-Zatroskana codziennie z redaktorem Maczuginem opowiadała o rosnącym poziomie zadowolenia z usług medycznych zapewnionych przez partię bogatokratów. Można powiedzieć, że była to jedna wielka Happylandia, a nie siermężna Sarmalandia!
„My, naród” entuzjastycznie oddawał krople swojej bezcennej krwi, które umieszczano w specjalnych potrójnych pojemnikach, aby mogły bezpiecznie przetrwać transport lotniczy do Unii Stanów Autonomicznych. Tam miały być poddane szczegółowym badaniom pod mikroskopem sił atomowych. Pierwsza partia próbek licząca około dziesięciu tysięcy kropli krwi dotarła do laboratoriów programu BAT Study jesienią. Badacze przygotowali się do jednoczesnego analizowania dużych ilości kropli krwi, opracowując specjalne programy komputerowe, które pozwalały na zapisanie wyników, jednak nie było możliwe przesyłanie ich poza sieć komputerową laboratoriów BAT Study. Wyniki były zbyt cenne, aby mógł je oglądać ktoś spoza starannie wyselekcjonowanego zespołu najbardziej zaufanych badaczy i dodatkowo zaprzysiężonych na okoliczność tajemnicy państwowej najwyższego stopnia.
Oczy i serca radowały się, gdy odczytywano kolejne krople krwi. Polimorfizm TCERs w 95% korelował z wyborem partii lokalnych bogatokratów w Sarmalandii. Co więcej, druga partia kropli krwi pobranych po roku od zaszczepienia Muti Vir-Virrem potwierdziła wcześniejsze obserwacje w 100%. Polimorfizm TCERs był nawet bardziej wyrazisty w obrazie mikroskopowym.
Krystyna Knypl
GdL 10 / 2021
Następny rozdział
Alicja Barwicka
(ciąg dalszy losów rodziny Stefańskich opisanej w artykułach: „Dendrologia w wydaniu rodzinnym” oraz „Czy kawałek tortu może uratować rodzinny byt?” )
Nie wiadomo dlaczego, ale pewne liczby kojarzą się nam z konkretnymi faktami. W mojej głowie liczba 17 miała zawsze zabarwienie muzyczne i kojarzyła się tylko z siedemnastolatkami, o których w swoich przebojach chętnie śpiewali między innymi the Beatles, Marty Robbins, czy Kid Rock. Ale o polskich historiach kojarzących się z liczbą 17, zarówno tych dotyczących wielu, jak i odnoszących się do konkretnych jednostek przeboje raczej nie powstawały. Może dlatego, że nasze historie były zbyt tragiczne?
Nie chcemy już takich siedemnastek
17 sierpnia 1920 roku pod Zadwórzem podczas wojny polsko-bolszewickiej polski batalion piechoty kpt. Bolesława Zajączkowskiego liczący ok. 350 żołnierzy został zaatakowany przez dziesięciokrotnie liczniejsze oddziały 6 Dywizji Kawalerii armii Budionnego. Polacy walczyli o opóźnienie wejścia wojsk bolszewickich do Lwowa i cel osiągnęli, ale okupili to niezwykle wysoką ceną. Heroiczna walka Polaków (poległo w bitwie aż 318 żołnierzy) przeszła do historii jako Polskie Termopile.
17 września 1939 roku granicę wschodnią II Rzeczypospolitej ponownie przekroczyły wojska radzieckie. Tego dnia faktycznie rozpoczęła się w Polsce okupacja sowiecka, która w niedługim czasie doprowadziła do ludobójstwa w Katyniu i masowych deportacji Polaków na wschód. Ta data to ponadto symboliczny początek trwałej utraty Kresów Wschodnich i pozbawienia Rzeczypospolitej niepodległości na następnych kilkadziesiąt lat.
17 stycznia 1945 roku do zniszczonej doszczętnie po powstaniu warszawskim Warszawy wkroczyli radzieccy „wyzwoliciele”. Chociaż z przedwojennej milionowej stolicy Polski pozostały tylko gruzy, to wbrew postanowieniom Niemców, że Warszawy już nie będzie i wbrew logice wydarzeń Polacy postanowili o swoją stolicę zawalczyć i podnieść ją z ruin.
17 września 1945 roku do takiej zrujnowanej Warszawy udał się biedny jak przysłowiowa mysz kościelna, ale ambitny i zdeterminowany Stanisław Stefański by zdobywać wiedzę. Uważał, że jest przygotowany na trudy dnia codziennego. Za 2 tygodnie 3 października miał skończyć 22 lata. Te krótkie dwa tygodnie miał precyzyjnie zaplanowane. Musiał przede wszystkim znaleźć jakieś lokum, gdzie mógłby spać, ale też przygotować się do zdania egzaminu dojrzałości, bowiem było to warunkiem kontynuowania nauki na uczelni wyższej. Miał świadomość konieczności ciężkiej pracy by móc nadrobić edukacyjne zaległości, uzyskać świadectwo maturalne rozpoczynając jednocześnie studia na wznawiającej po wojnie pracę Politechnice Warszawskiej.
Wielka opiekuńcza uczelnia
Ta najstarsza polska uczelnia techniczna nie zaprzestała działalności w okresie niemieckiej okupacji przenosząc aktywność do konspiracji, gdzie pod szyldem Państwowej Wyższej Szkoły Technicznej prowadzono badania naukowe (często na potrzeby Państwa Podziemnego) i kształcono studentów. W okresie okupacji wypromowano około 200 inżynierów, przeprowadzono 20 przewodów doktorskich i 14 habilitacji. Wojna oznaczała dla Politechniki ogromne straty materialne i ludzkie. Zniszczone zostały pomieszczenia wykładowe, laboratoria, sprzęt techniczny i księgozbiory. Zginęły setki studentów i pracowników naukowych. W czasie Powstania Warszawskiego Politechnika podzieliła los swego miasta i to czego nie zniszczyły uliczne walki, po upadku Powstania Niemcy zrównali z ziemią. Trzeba pamiętać, że w zrujnowanym wojną kraju braki wykształconych kadr były bardzo dotkliwe. Pracownicy naukowi Politechniki Warszawskiej wieloma sposobami starali się ułatwiać młodzieży pokonywanie trudności w zdobywaniu wiedzy oraz w zaspokajaniu ich codziennych potrzeb bytowych. Organizowano w szczególności kursy powtórzeniowe materiału wymaganego do uzyskania świadectwa dojrzałości oraz kursy doszkalające. Jednak w wielu przypadkach barierą nie do pokonania dla studentów były warunki mieszkaniowo - żywieniowe, bo w zrujnowanym mieście brakowało mieszkań, żywności, opału, oświetlenia i komunikacji.
Źródło ilustracji:
https://en.wikipedia.org/wiki/Warsaw_University_of_Technology#/media/File:Gmach_G%C5%82%C3%B3wny_Politechniki_Warszawskiej_2018.jpg
Trudne powojenne początki
Poszukiwanie w Warszawie miejsca do zamieszkania było w tym czasie sprawą z góry skazaną na niepowodzenie. Jednak Stanisław był zdeterminowany i wierzył, że się uda. Rodzice wyposażyli go w listy polecające do siostry Bolesława Lucyny oraz do dalszej rodziny, mieszkającej przed wojną na Saskiej Kępie. Najpierw odszukał ciocię. To nie było miłe wydarzenie. Nikt w rodzinie nie miał wiedzy jakie były wojenne losy Lucyny, więc również Stanisław nie mógł przewidzieć, że jego ciocia jest osobą niewidomą i właśnie opuściła szpitalny oddział okulistyczny gdzie (niestety bez powodzenia) podejmowano próby przywrócenia przynajmniej częściowego widzenia. Podczas Powstania Warszawskiego w wyniku wybuchu niemieckiej bomby doznała ciężkiego urazu obu oczu i straciła wzrok. Sama nie miała gdzie mieszkać i przygarnęły ją siostry zakonne zapewniając skromny dach nad głową. Potrzebujący wsparcia Stanisław nie był w stanie jej pomóc i podzielił się jedynie skromnymi zapasami jedzenia, w które wyposażyła go mama. Kolejne niepowodzenie spotkało go na Saskiej Kępie, gdzie odnalazł co prawda w komplecie dalszą rodzinę, ale także bezdomną, mieszkającą w ocalałym z wojennych bombardowań budynku, ściśniętą w jednym pokoju udostępnionym przez swoich znajomych. Uczelnia nie dysponowała wolnymi miejscami dla nowych studentów i jedynym rozwiązaniem było udostępnienie przez kolegów miejsca do przespania się na podłodze w domach studenckich. Nie mając wyboru, w takich warunkach rozpoczynał Stanisław swoja powojenną edukację. Problemy narastały, bo o ile przez pewien czas mógł liczyć na życzliwość kolegów oferujących u siebie miejsce do spania, to miejscem do nauki mógł być jedynie uczelniany korytarz lub wyproszony kącik w godzinach pracy biblioteki. Niestety mimo podejmowania różnych dorywczych prac nie miał dość pieniędzy na kupno żywności i opłacenie wynajęcia pokoju, chociaż wiele rodzin będących w posiadaniu nawet skromnego lokum reperowało w ten sposób rodzinny budżet. Czas płynął, zbliżała się zima, a Stanisław nadal nie miał domu, tułał się po bursach, lub sypiał u kolegów. Bywał głodny, ale ciągle przesiadywał w miejscach gdzie mógł się uczyć, bo tam przynajmniej było cieplej niż na ulicy. Coraz bardziej widział, że nie da rady.
Efekty samodzielnej nauki zdalnej
Mimo fatalnej sytuacji bytowej na uczelni czuł się pewnie. Wyposażony w pokaźną wiedzę zdobywaną poza systemem edukacji zadziwiał wykładowców. Jego pasją były nauki ścisłe i chociaż wojna uniemożliwiała zdobywanie kolejnych edukacyjnych szczebli, to korzystając z książek pożyczanych od starszych kolegów oraz z dworskiej (w kolejnych latach wojny coraz bardziej ubogiej) biblioteki jeśli tylko miał na to chwilę czasu - nie przestawał zgłębiać tajemnic matematyki, fizyki i astronomii. Wiedział, że liceum ogólnokształcące było z założenia elitarne i że można było w nim wybrać jedną ze specjalizacji: klasyczną, humanistyczną, matematyczno-fizyczną i przyrodniczą, Nie znał jednak dokładnie programu nauczania w każdej z tych specjalności, a korzystał z różnych (niekoniecznie ze szkolnych) podręczników. Wstydził się swoich braków, więc rozwiązując zadania przyswajał równocześnie wiedzę z zakresu literatury i języków starożytnych (greki i łaciny), bo takie przedmioty także znajdowały się w programie nauczania przedwojennego polskiego liceum. Potrzeby edukacyjne wspierali rodzice oszczędzając na kontynuację nauki każdy grosz.
Rodzinna bitwa o wiedzę
Poza najmłodszym w rodzinie Jankiem, który mógł regularnie uczęszczać do powojennej szkoły i bez przeszkód planować dalsze etapy edukacji, starsze rodzeństwo musiało odrabiać wojenne zaległości. Edek był skupiony na nauce zawodu, bo wcześnie się ożenił i zapewnienie bytu młodej rodzinie stało się oczywistym priorytetem. Zosia, która zawsze kochała dzieci, zaraz po zakończeniu wojny weszła na drogę zdobycia zawodu pedagoga, także korzystając z możliwości uzupełnienia „dużej matury” równolegle z podjęciem studiów. Ponieważ dzieci wyraźnie nie miały zamiaru pozostać na niewielkim gospodarstwie Marianny i Bolesława, to postanowiono, że obowiązki po rodzicach przejmie Ircia. Ale ona także chciała się uczyć poza swoją wsią i długo toczyła z rodzicami (nierówną) walkę. Jednym z tego przykładów było konspiracyjne uczęszczanie na kurs nauki zawodu krawcowej prowadzony przez siostry zakonne. Walka o zdobywanie wiedzy w tej rodzinie była brutalna i pewnie dlatego Ircia bój z rodzicami ostatecznie przegrała, bo rodzeństwo egoistycznie skupione na swoich edukacyjnych potrzebach raczej jej w tym boju nie wspierało.
W poszukiwaniu sprawiedliwości
W tym czasie zdarzył się incydent, który tylko pogorszył samopoczucie warszawskiego studenta. Pewnego dnia idąc ulicą Koszykową zobaczył (doskonale przecież zapamiętanego) oprawcę ze Studzianek, który pierwszego dnia pobytu chłopców w obozie pracy zastrzelił kilku nastolatków za domniemaną kradzież jabłek (szczegóły zdarzenia opisałam w: tu link do „Czy kawałek tortu …”). Wśród zabitych był serdeczny przyjaciel Stanisława. Teraz nie bardzo nawet wiedząc co mógłby zrobić i komu (w poszukiwaniu sprawiedliwości) swoje informacje przekazać, zaczął mężczyznę śledzić. Doszedł z nim do pałacu Mostowskich, gdzie pomimo zniszczeń już się lokowała siedziba Milicji Obywatelskiej. Wejścia pilnował wartownik. Stanisław chciał wejść do środka, ale nie został wpuszczony. Przekazał wartownikowi powód swojej obecności, ale wartownik wyraźnie dał mu do zrozumienia, by dla własnego bezpieczeństwa odszedł i nigdy tu nie wracał.
Zwrot, nie tylko edukacyjny
Chociaż wydawać by się mogło, że młody ambitny chłopak, którego przecież życie nie rozpieszczało poradzi sobie z osiągnięciem postawionego celu i da radę powojennej warszawskiej rzeczywistości, to tak się ostatecznie nie stało. Jednak w życiu zazwyczaj „nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło”. Na uczelni było wielu studentów, których pokonywały trudności mieszkaniowo- aprowizacyjne i wszyscy szukali rozwiązania swoich kłopotów. Któregoś dnia Stanisław przeczytał ogłoszenie o naborze chętnych na kurs pedagogiczny, na którym była możliwość zakończenia edukacji na poziomie licealnym, uzyskania świadectwa dojrzałości i jednocześnie zdobycia wykształcenia zawodowego. Takie kursy służące odbudowaniu kadry nauczycielskiej organizowano na terenie całej Polski. Były doskonałym rozwiązaniem, bo nie obciążając finansowo uczestników zapewniały zdobycie wykształcenia. Stanisław przerwał dopiero co rozpoczęte studia na Politechnice Warszawskiej i wybrał się na kurs pedagogiczny do Zakopanego. Pożegnanie uczelni było dla niego bardzo trudne. Jeden z wykładowców bardzo bolał nad tym, że tak zdolny chłopak musi zrezygnować i prosił go żeby wrócił. Stanisław obiecał że wróci jak tylko będzie go na to stać. Tę obietnicę traktował bardzo serio i wiedział, że to kiedyś nastąpi, że na uczelnię wróci i dokończy studia.
#
Uczestnicy zakopiańskiego kursu zostali zakwaterowani w willi Przystań usytuowanej przy ul. Droga do Białego. Tam już pierwszego dnia po przyjeździe Stanisław poznał Basię Kowalską, a to spotkanie mogło tylko „…wyjść na dobre” obu dotychczas zupełnie sobie obcym rodzinom Kowalskich (losy opisane w sześciu kolejny artykułach https://gazeta-dla-lekarzy.com/images/gdl_biblioteka/zygzakiem-przez-rodzinne-stulecie.pdf) i Stefańskich (losy opisane w
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/2015-10-17-19-30-11/1302-dendrologia-w-wydaniu-rodzinnym
oraz w artykule
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1335-czy-kawalek-tortu-moze-uratowac-rodzinny-byt
Alicja Barwicka
GdL 11 / 2021
Artykuł wstępny
Żyjemy w czasach w których liczba znaków zapytania wzrasta każdego dnia i nikt nie wie kiedy ten przyrost znaków zapytania zakończy się. Kiedy skończy się pandemia? Jakie będą jej końcowe skutki nie tylko zdrowotne, ale także ekonomiczne, emocjonalne. Czy stan pandemiczny stanie się naszą nową codziennością? Jakie będą proporcje między światem realnym a wirtualnym? Jak długo będą istniały realne pieniądze? Czy czeka nas świat tylko z e-pieniędzmi? Jakie będą długotrwałe skutki COVID-19? Ile dawek szczepionki zapewni pełną ochronę przed kolejną mutacją SARS-CoV-2? Czy to jest w ogóle możliwe? Czy będzie to szczepionka podobna do szczepionki przeciwko grypie wymagająca wielokrotnego podawania w kolejnych sezonach infekcyjnych? Być może nazwa Nowy Wspaniały Świat powinna być zamieniona na Nowy Nieznany Świat.
Krystyna Knypl
1.Statystyka odwiedzin GdL we wrześniu 2021
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1361-statystyka-odwiedzin-gdl-we-wrzesniu-2021
2. Smartwatch prawdę Ci powie…
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1362-smartwatch-prawde-ci-powie
3. Stany Zjednoczone: powstaną Zakaźne Oddziały Ratunkowe
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1363-stany-zjednoczone-powstana-zakazne-oddzialy-ratunkowe
4. Nagroda Nobla 2021 w fizjologii lub medycynie
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1364-nagroda-nobla-2021-w-fizjologii-medycynie
5. Przygotuj się na Nowy Nieznany Świat – Beata Niedźwiedzka, Krystyna Knypl
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1365-przygotuj-sie-na-nowy-nieznany-swiat
6. Nowe oblicze badań klinicznych
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1366-nowe-oblicze-badan-klinicznych
7. Moje spotkania z ultrasonokardiografie – Krystyna Knypl
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1367-moje-spotkania-z-ultrasonokardiografia
8. Akcja ONZ Dekada Zdrowego Starzenia się
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1368-akcja-onz-dekada-zdrowego-starzenia-sie
9. GdL otrzymała akredytację na the Fundamental Rights Forum 2021
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1369-gdl-otrzymala-akredytacje-na-the-fundamental-rights-forum-2021
10. Zaskakujące tajemnice korona wirusów – Krystyna Knypl
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1370-zaskakujace-tajemnice-koronawirusow
11. The Fundamental Rights Forum 2021 w Wiedniu
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1371-the-fundamental-rights-forum-2021-w-wiedniu
12. Słodycz pocałunku uzależnienia - fragment powieści Krystyna Knypl
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1372-slodycz-pocalunku-uzaleznienia-fragment-powiesci
13. Z pamiętnika medycznego wyrobnika, część 2 – Beata Niedźwiedzka
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1375-mozliwosc-wyboru-rozumiana-jako-dobro
14. Komunikat Komisji Europejskiej o in vitro
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1377-komunikat-komisji-europejskiej-o-in-vitro
15. Przebycie COVID – 19 pogarsza rokowanie okołooperacyjne po zabiegach ortopedycznych
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1378-przebycie-covid-19-pogarsza-rokowanie-okolooperacyjne-po-zabiegach-ortopedycznych
16. Zagrożenia dla zdrowia publicznego przenoszone drogą powietrzną
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1388-zagrozenia-dla-zdrowia-publicznego-przenoszone-droga-powietrzna
17. Badania nad nowymi lekami przeciw SARS-CoV-2
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1392-badania-nad-nowymi-lekami-przeciw-sars-cov-2
18. Gazeta dla Lekarzy (GdL) is launching the campaign 60x60 plus – Krystyna Knypl
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1395-gazeta-dla-lekarzy-gdl-is-launching-the-campaign-60x60-plus
19. The campaign 60x60 plus: Mathematically talented pioneer of ecological life style – Krystyna Knypl
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1396-the-campaign-60x60-plus-mathematically-talented-pioneer-of-ecological-lifestyle
20. The campaign 60x60 plus: A doctor's humanitarian journey 66 years ago – Krystyna Knypl
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1397-the-campaign-60x60-plus-a-doctor-s-humanitarian-journey-66-years-ago
21. The campaign 60x60 plus: An unforgettable companion on a journey to Novosibirsk – Krystyna Knypl
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1398-the-campaign-60x60-plus-an-unforgettable-companion-on-a-journey-to-novosibirsk
22. CDC rozszerza wskazania do szczepienia przeciwko COVID - 19 dawką przypominającą
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1402-cdc-rozszerza-wskazania-do-szczepienia-przeciwko-covid-19-dawka-przypominajaca
23. Moja wyprawa do Nowosybirska (1975) – Krystyna Knypl
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/1399-moja-wyprawa-do-nowosybirska-1975
24. Diagnoza: gorączka złota, rozdział 1 – Krystyna Knypl
https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/1400-diagnoza-goraczka-zlota-rozdzial-1
i dalsze rozdziały pod linkami poniżej tekstów
Krystyna Knypl
GdL 10 / 2021
