Daan Corona albo jak Senegalczycy pokonują pandemię

Deszczowy Dakar660

Pora deszczowa w Senegalu sprzyja izolacji społecznej

Krystyna Knypl

Pandemia COVID-19 stanowi jedno z największych wyzwań, z jakimi mierzy się współczesny świat. Metody walki stosowane przez poszczególne kraje są zróżnicowane. Wyróżnia się wśród nich Senegal, kraj o dużym doświadczeniu i umiejętnościach skutecznego zwalczania groźnych chorób zakaźnych. Dotychczasowa liczba zachorowań wynosząca 16 665 przypadków i 341 zgonów (stan na 11.12.2020) wskazuje, że przyjęto skuteczną strategię.

Przykład z przeszłości

W XVIII i XIX wieku senegalska wyspa Gorée była jednym z ognisk żółtej febry. Epidemię udało się opanować, a mieszkańcy wyspy postawili pomnik dla uczczenia pamięci tych, którzy walczyli z groźną chorobą. Na cokole pomnika umieszczono napis:

Zmarłym lekarzom i farmaceutom, ofiarom swojego zaangażowania podczas epidemii.

Pomnik ten jest wyjątkowym i wzruszającym symbolem kultury wyrażania wdzięczności tym, którzy ratując chorych, niejednokrotnie tracą własne zdrowie, a nawet życie.

Zjednoczeni w walce

Mimo że na każde 100 tys. mieszkańców Senegalu przypada tylko siedmiu lekarzy, z koronawirusem Senegalczycy radzą sobie o wiele lepiej niż wiele innych krajów. W odpowiedzi na epidemię zamknięto przestrzeń powietrzną kraju, restauracje, szkoły i meczety. 23 marca 2020 r. prezydent Macky Sall ogłosił stan wyjątkowy, wprowadzając ograniczenia w podróżowaniu i godzinę policyjną od 20.00.

Stan wyjątkowy został zniesiony 30 czerwca 2020 r., pozostał obowiązek noszenia maseczki w miejscach publicznych, w środkach transportu publicznego, w pracy i w sklepach.

Diagnostykę zakażeń koronawirusem koordynuje w Dakarze Instytut Pasteura oraz Szpital Uniwersytecki w dzielnicy Fann.

– W walce z koronawirusem musieliśmy uwzględnić lokalną specyfikę. Jesteśmy silniejsi, gdy wszyscy jesteśmy razem zjednoczeni w walce przeciwko koronawirusowi – mówi dr Amadou Alpha Sall. Jest on doświadczonym lekarzem w zakresie chorób zakaźnych. Lista 167 publikacji naukowych, których jest współautorem, świadczy o jego dorobku i doświadczeniu.

W Senegalu na początku pandemii zastosowano jeszcze jedno unikatowe rozwiązanie – osoby, które musiały odbyć kwarantannę, były kierowane do hoteli. Państwo przejęło te obiekty na czas pierwszego okresu pandemii, aby móc skutecznie izolować osoby tego wymagające.

Mural i piosenki o koronawirusie

W kraju, w którym połowę ludności stanowią analfabeci, trzeba było sięgnąć do nietypowych środków przekazu w walce z koronawirusem. Jednym z nich jest sztuka uliczna. Nie tylko w miastach Senegalu, ale w całej Afryce artyści graffiti malują obrazy mające edukować społeczeństwo w kwestiach społecznych i zdrowotnych.

Na przykład podczas epidemii gorączki krwotocznej Ebola w Afryce Zachodniej artyści malowali murale, aby poinformować ludzi o śmiertelnych skutkach zakażenia wirusem. Podczas gdy w Europie graffiti jest często postrzegane jako wandalizm i uznawane za czyn nielegalny, w Senegalu graffiti nigdy nie było zakazane i jest postrzegane jako sztuka. Podejmowane są takie tematy jak nielegalna imigracja, zdrowie, środowisko naturalne czy szacunek dla osób starszych.

Artyści graffiti postanowili dotrzeć do jak największej liczby osób, tworząc murale ilustrujące właściwe praktyki higieniczne, zachęcające do pozostawania w domu w nocy i przestrzegania godziny policyjnej. Są to obrazy przedstawiające ludzi myjących ręce wodą z mydłem oraz kichających w zgięcie łokciowe. Czasami obrazom towarzyszą takie hasła jak Took Len Sen Keur (Zostań w domu), Xeex Corona (Walka z koroną) lub numer telefonu alarmowego. Prace wykonywane są zazwyczaj na ścianach w miejscach publicznych, przez które przechodzi wiele osób: przy skrzyżowaniach drogowych, szpitalach, szkołach.

Lekarzy w walce z COVID-19 w Senegalu wspierają także muzycy i piosenkarze. W kwietniu 2020 wydano album muzyczny Daan Corona, co w lokalnym języku wolof oznacza Klęska koronawirusa. Słynny senegalski muzyk Youssou Ndour wzywa ludzi do pozostania w domu i mycia rąk https://www.youtube.com/watch?v=qwT19-up78M. Ukazał się także remake tego utworu w wykonaniu młodych senegalskich artystów https://www.youtube.com/watch?v=6D1y3mQtxyA oraz powstały inne utwory na temat walki z koronawirusem https://www.youtube.com/watch?v=wZfKS8HlSzM.

Polska pomoc

W Dakarze realizowany jest polski program pomocy „Wsparcie zapobiegania zachorowaniom na Covid-19 w Thies, w dzielnicy Kaossara Fall”. W ramach tego programu zakupione zostały między innymi bezdotykowe mobilne umywalnie, maski chirurgiczne, rękawiczki jednorazowe, przyłbice, żele dezynfekujące oraz środki czystości (https://www.gov.pl/web/senegal/polska-pomoc-2020---wsparcie-zapobiegania-zachorowaniom-na-covid-19-w-thies).

Walka trwa

W drugiej fali pandemii Senegal rozszerza dotychczasową strategię o bezpłatny dostęp dla wszystkich do bezpłatnych testów na obecność koronawirusa.

Krystyna Knypl

Fot. Katarzyna Kowalska