Czy chlorochina powinna być stosowana w COVID-19?

Na łamach pisma „Antiviral Research” dwaj francuscy wirusolodzy FranckTouret i Xavierde Lamballerie opublikowali artykuł Of Chloroquine and COVID-19, w którym poruszają istotne zagadnienia związane ze stosowaniem chlorochiny w COVID-19.

Sole siarczanowe i fosforanowe chlorochiny zostały wprowadzone do obrotu jako leki przeciwmalaryczne. Hydroksychlorochina jest stosowana dodatkowo w chorobach autoimmunologicznych, takich jak toczeń i reumatoidalne zapalenie stawów.

Chlorochina i hydroksychlorochina są uważane za bezpieczne, a skutki uboczne są na ogół łagodne i przejściowe. Jednak margines między dawką terapeutyczną i toksyczną jest wąski, dlatego stosowanie chlorochiny i hydroksychlorochiny powinno podlegać ścisłym zasadom, a samoleczenie nie jest zalecane.

Aktywność antywirusowa chlorochiny in vitro została zidentyfikowana od końca lat 60. (Inglot, 1969; Miller i Lenard, 1981; Shimizu i wsp., 1972), a wzrost wielu różnych wirusów może być hamowany w hodowli komórkowej zarówno przez chlorochinę, jak i hydroksychlorochinę, w tym koronawirus SARS (Keyaerts i in., 2004).

Chlorochina nie zapobiegła jednak zakażeniu grypą w randomizowanym, podwójnie ślepym, kontrolowanym placebo badaniu klinicznym (Paton i in., 2011) i nie miała wpływu na stan pacjentów zakażonych dengą w randomizowanym, kontrolowanym badaniu w Wietnamie (Tricou i in., 2010).

Chlorochina została również przetestowana w przewlekłych chorobach wirusowych. Jej zastosowanie w leczeniu pacjentów zakażonych HIV zostało uznane za niejednoznaczne (Chauhan i Tikoo, 2015 r.), a lek nie został włączony do panelu zalecanego do leczenia HIV.

Jedyny niewielki wpływ chlorochiny w terapii zakażeń wirusem ludzkim stwierdzono w wypadku przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu C – w badaniu pilotażowym małej próby u pacjentów z HCV zaobserwowano przejściową redukcję wiremii (Peymani i in., 2016). Nie było to wystarczające do włączenia chlorochiny do standardowych protokołów terapeutycznych dla pacjentów z zapaleniem wątroby typu C.

Ostatnio pojawiły się doniesienia, że chlorochina jest skuteczna w zwalczaniu zakażenia 2019-nCoV in vitro i że powinna być zbadania jej skuteczność u ludzi.

Zarejestrowano w chińskim rejestrze badań klinicznych co najmniej 16 badań testujących chlorochinę w zakażeniu 2019-nCov (ChiCTR2000029939, ChiCTR2000029935, ChiCTR2000029899, ChiCTR2000029898, ChiCTR2000029868, ChiCTR2000029837, ChiCTR2000029826, ChiCTR2000029803, ChiCTR2000029762, ChiCTR2000029761, ChiCTR2000029760, ChiCTR2000029741, ChiCTR2000029740, ChiCTR2000029609, ChiCTR2000029559, ChiCTR2000029542).

Przed wyciągnięciem ostatecznych wniosków należy dokładnie rozważyć wyniki przeprowadzonych badań, które pochodzą z dziesięciu różnych szpitali. Prawdopodobnie stosowano różne protokoły prowadzenia badań klinicznych oraz różne punkt końcowe. Ostateczna interpretacja jest zatem trudna i nie jest możliwe wysnucie jakichkolwiek jednoznacznych wniosków. Sprawą najwyższej wagi będzie ustalenie, czy obserwowana skuteczność jest związana konkretnie z fosforanem chlorochiny, czy też obejmuje inne sole (np. siarczan) chlorochiny i hydroksychlorochiny. Konieczne jest również ustalenie, czy korzyść z terapii chlorochiną zależy od grupy wiekowej, postaci klinicznej lub stadium choroby.

W podsumowaniu autorzy piszą, że należy zbadać możliwość zastosowania chlorochiny w leczeniu SARS-CoV-2 z uwagi na ciekawe ostatnie zapowiedzi, ale także z uwagi na potencjalny szkodliwy wpływ tego leku zaobserwowany w poprzednich próbach leczenia ostrych chorób wirusowych.

Autorzy wzywają chińskich naukowców, aby informowali o wynikach badań okresowych prowadzonych obecnie w Chinach, gdy tylko będą one dostępne.

Wyniki powinny być opublikowane w recenzowanym czasopiśmie, aby umożliwić międzynarodowemu środowisku naukowemu analizę wyników, potwierdzenie w przyszłych badaniach skuteczności proponowanego leczenia i ukierunkowanie przyszłej praktyki klinicznej. 

Dr n. med. Krystyna Knypl

Źródło: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0166354220301145?via%3Dihub

660px SARS CoV 2 49534865371Obraz mikroskopowy koronawirusa SARS-CoV-2

Źródło ilustracji: https://en.wikipedia.org/wiki/2019%E2%80%9320_coronavirus_pandemic#/media/File:SARS-CoV-2_49534865371.jpg:SARS-CoV-2_49534865371.jpg

GdL 4_2020