Czy epidemia wirusa z Wuhan grozi załamaniem rynku farmaceutyków?

Naukowcy związani z Scowcroft Institute’s Pandemic and Biosecurity Policy Program od pięciu lat organizują coroczne konferencje poświęcone zagadnieniom związanym z pandemiami. Uczestniczący w tym programie Christine Crudo Blackburn i wsp. w artykule The Silent Threat of COVID-19: America’s Dependence on Chinese Pharmaceuticals zwracają uwagę na szerszy aspekt zagrożeń pandemii wywołanej przez koronawirusa.

Obecnie około 80% środków farmaceutycznych sprzedawanych w USA pochodzi z Chin. Ta niepokojąca liczba niesie z sobą poważny problem: Chiny są największym i niekiedy jedynym globalnym dostawcą aktywnego składnika niektórych ważnych leków stosowanych w terapii raka piersi, raka płuc oraz wankomycyny, która jest antybiotykiem ostatniej szansy na infekcje spowodowane przez bakterie oporne na inne leki.

Ponadto Chiny kontrolują dużą część rynku heparyny. Stany Zjednoczone zdecydowały się nadal kupować heparynę w Chinach mimo skandalu ze skażeniem tego leku w 2008 roku, w wyniku czego zmarło 81 osób, a 785 doznało poważnych powikłań (https://en.wikipedia.org/wiki/2008_Chinese_heparin_adulteration).

Chiny są nie tylko dominującym światowym dostawcą produktów farmaceutycznych, ale także największym dostawcą urządzeń medycznych dla USA. To m.in. sprzęt do rezonansu magnetycznego, fartuchy chirurgiczne i sprzęt do pomiaru poziomu tlenu we krwi.

Niepokojące są ograniczone możliwości, jakimi dysponują Stany Zjednoczone i reszta świata, aby w razie potrzeby uzupełnić niedobory. Stworzenie niezbędnej infrastruktury w celu przywrócenia zdolności produkcyjnych i uzyskania licencji agencji dopuszczających leki i wyroby na rynek (FDA, EMEA) może potrwać wiele lat.

Kiedy choroba osiąga poziom epidemii, pierwszym obowiązkiem przywódców w każdym kraju jest ochrona własnego narodu. Wraz z postępem obecnego kryzysu może nadejść moment, w którym przywódcy polityczni w Chinach będą musieli podjąć decyzję o zakazie eksportu środków farmaceutycznych, urządzeń medycznych i innych niezbędnych elementów medycznych, mając na celu leczenie lub ochronę własnego narodu – piszą autorzy artykułu. Sytuacja taka miała już miejsce w wypadku pandemii grypy H1N1 w 2009 r., kiedy Stany Zjednoczone miały problemy z otrzymaniem na czas szczepionek od chińskich producentów.

Po około sześciu tygodniach od rozpoznania epidemii w Chinach przetransportowano do Wuhan ponad 2 miliony masek i 11 tys. fartuchów ochronnych. A co się stanie, gdy wszystkim zabraknie sprzętu ochronnego? – pytają autorzy artykułu.

Wuhan jest znaczącym graczem w branży biotechnologicznej i farmaceutycznej, w mieście działa wiele firm farmaceutycznych. Ile z tych fabryk zostało zamkniętych w wyniku pandemii, a kiedy te, które zostały zamknięte, otworzą się z powrotem? – to kolejne pytania, jakie zadają.

Dostawy mogą się załamać, ponieważ prowincja Hubei, w której znajduje się Wuhan, jest objęta kwarantanną, a fabryki są zamykane.

Ponadto Wuhan jest siedzibą pierwszego w Chinach laboratorium Biosafety Level 4 (BSL), uruchomionego w 2017 r. w celu badania SARS i innych pojawiających się chorób. Jest to jedyne laboratorium w Chinach mogące bezpiecznie obsługiwać najbardziej niebezpieczne patogeny na świecie, stwarzające znaczne ryzyko przenoszenia.

Jak wynika z zeszłorocznego raportu (https://www.uscc.gov/sites/default/files/2019-11/2019%20Annual%20Report%20to%20Congress.pdf), kontrola jakości eksportowanych produktów farmaceutycznych produkowanych w Chinach jest słaba lub w ogóle nie istnieje – piszą autorzy artykułu. Presja wywierana na dostawy w związku z pandemią może ten stan pogorszyć.

Jak w wypadku wszystkich pandemii, złożoność sytuacji wymaga międzynarodowej przejrzystej współpracy. Stany Zjednoczone muszą opracować plan reagowania na nieuniknione niedobory w najbliższej przyszłości i podjąć niezbędne działania w celu odzyskania kontroli nad łańcuchem dostaw leków. Dalsze ignorowanie tej od dawna znanej sytuacji może doprowadzić jedynie do katastrofy – stwierdzają autorzy artykułu. 

Dr n. med. Krystyna Knypl

Źródło: https://globalbiodefense.com/2020/02/11/the-silent-threat-of-covid-19-americas-dependence-on-chinese-pharmaceuticals/

GdL 3_2020