Naproksen w leczeniu COVID-19. Opis przypadku

Krystyna Knypl

Leczenie COVID-19 jest olbrzymim wyzwaniem dla każdego lekarza oraz każdego systemu ochrony zdrowia na całym świecie. Poszukiwane są różne metody zapobiegania oraz leczenia tej choroby, jednak ich skuteczność nie jest zadawalająca zarówno w wymiarze jednostkowym, jak i globalnym. W dniu 13 stycznia 2022 na łamach Gazety dla Lekarzy przedstawiono streszczenie teoretycznego doniesienia o zastosowaniu naproksenu jako leku mającego działanie przeciwwirusowe.

https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1681-naproksen-w-leczeniu-covid-19

Informacja powyższa jest streszczeniem doniesienia O.Terrier i wsp. "Antiviral properties of the NSAID drug naproxen targeting the nucleoprotein of SARS-CoV-2 coronawirus" https://www.mdpi.com/1420-3049/26/9/2593

W badaniu metodą spektoskopii fluorescencyjnej, anizotropii fluorescencyjnej oraz testów dynamicznego rozpraszania światła wykazano trwałe wiązanie naproksenu z białkiem N czyli nukleoproteiną wirusa SARS-Co-V-2. Skukiem tego jest zablokowanie funkcji białka N, a w efekcie duże ograniczenie replikacji wirusa i dzialanie przeciwzapalne poprzez hamowanie kaskady cyklooksygenazy.

Poza powyższym doniesieniem teoretycznym w toku jest badanie kliniczne "Efficacy of addition of naproxen in the treatment of critically III patients hospitalizen for COVID-19 infection (ENACOVID)" , w którego opisie znajdujemy następujące uzasadnienie do podawania naproksenu:

Choroba koronawirusowa 2019 (COVID-19) jest spowodowana zakażeniem SARS-CoV-2. Zaostrzenie odpowiedzi zapalnej u krytycznie chorych pacjentów zakażonych COVID-19 wymaga zastosowania odpowiednich terapii przeciwzapalnych w połączeniu z działaniem przeciwwirusowym. Tak więc, leki łączące działanie przeciwzapalne i przeciwwirusowe mogą zmniejszyć objawy niewydolności oddechowej wywołanej przez COVID-19. Ten podwójny efekt może jednocześnie chronić ciężko chorych pacjentów i zmniejszać wiremię, ograniczając w ten sposób rozprzestrzenianie się wirusa. Naproksen, zatwierdzony lek przeciwzapalny, jest inhibitorem zarówno cyklooksygenazy (COX-2), jak i nukleoproteiny (NP) wirusa grypy A. NP koronawirusów (CoV), jednoniciowych wirusów o dodatnim sensie, dzielą z jednoniciowymi wirusami o ujemnym sensie, takimi jak wirus grypy, zdolność wiązania się z genomowym RNA i jego ochrony poprzez tworzenie z RNA samoistnych oligomerów o strukturze helikalnej. Wykazano, że naproksen wiąże się z NP wirusa grypy A poprzez elektrostatyczne i hydrofobowe interakcje z konserwowanymi resztami rowka wiążącego RNA i C-końcowej domeny.  W konsekwencji, wiązanie naproksenu konkurowało z asocjacją NP z wirusowym RNA i utrudniało proces samoasocjacji NP, co silnie ograniczało transkrypcję/replikację wirusa. Lek ten może potencjalnie wykazywać właściwości przeciwwirusowe wobec SARS-CoV-2, co sugerują prace modelowe oparte na strukturach CoV NP. Wysoka konserwacja sekwencji w obrębie rodziny koronawirusów, w tym zespołu ostrej ciężkiej niewydolności oddechowej (SARS-CoV) i obecnego koronawirusa SARS-CoV-2 pozwala na przeprowadzenie takiego porównania. Ostatnie badanie kliniczne wykazało, że połączenie klarytromycyny, naproksenu i oseltamiwiru zmniejszyło śmiertelność pacjentów hospitalizowanych z powodu infekcji grypą H3N2. Niewłaściwa odpowiedź zapalna u pacjentów z COVID-19 została wykazana w ostatnim badaniu, w którym pacjenci oddziału intensywnej terapii  mieli wyższe poziomy IL2, IL7, IL10, GSCF, IP10, MCP1, MIP1A i TNF w osoczu w porównaniu z pacjentami spoza oddziału intensywnej terapii.

Sugerujemy, że naproksen mógłby połączyć szerokie spektrum działania przeciwwirusowego z dobrze znanym działaniem przeciwzapalnym, co mogłoby pomóc w zmniejszeniu ciężkiej śmiertelności związanej z COVID-19.

https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04325633

Badanie jest wykonywane we Francji, sponsorem badania jest Assistance Publique - Hôpitaux de Paris (https://www.aphp.fr/hopitaux). W badaniu bierze udział 30 pacjentów, głównym badaczem jest prof. Frédéric Adnet, kierownik oddziału intensywnej terapii  L’hôpital Avicenne et du Samu de la Seine-Saint-Denis w Bobigny, we Francji.

https://www.univ-paris13.fr/entretien-frederic-adnet-professeur-de-medecine-durgence-chef-service-urgences-de-lhopital-avicenne/

Opis przypadku

53 letnia kobieta, lekarz pediatra pracująca w POZ, przyjmująca pacjentów z infekcjami górnych dróg oddechowych wśród których 2 -3 dziennie okazywało się mieć dodatni test w kierunku Covid -19. Grupa A Rh(+).

Wzrost:164 cm, waga 108 kg. Dg. Nadciśnienie tętnicze Io leczona z tego powodu bisocardem 5mg/dobę. RR 135/95. T68/min  (w wywiadzie bigeminia komorowa), od czasu włączenia bisocardu bez zaburzeń rytmu serca. Zmiany zwyrodnieniowe na wszystkich odcinkach  kręgosłupa, nasilone w odcinku lędźwiowym, dające okresowo nasilone dolegliwości bólowe. W wywiadzie przed 11 laty usunięcie czerniaka z okolicy międzyłopatkowej

Zaszczepiona trzema dawkami szczepionką Comirnaty https://www.pfizerpro.com.pl/product/comirnaty/szczepionka-mrna-przeciw-covid-19/ulotka-chpl-comirnaty miano przeciwciał anty SARS-CoV-2 3000 jednostek.

8 /01/ 2022: skargi na bóle głowy w okolicy zatok o obocznych nosa oraz bóle żeber, uczucie zatkania nosa, katar. Temperatura 36,9o . Tachykardia 120 / min. Wykonany przez pacjentkę w warunkach domowych test antygenowy dodatni.

9/01/ 2022. - nadal ból głowy oraz bóle żeber, katar, pacjentka wykonała test antygenowy, który dal wynik dodatni.W godzinach południowych samodzielnie pojechała samochodem (10 km) do laboratorium, gdzie wykonano test RT-PCR. Otrzymany w godzinach wieczornych test RT-PCR był dodatni.

Konsultacja telefoniczna z lekarzem internistą, który zaproponował przyjmowanie naproxenu. Pacjentka dysponowała w domu naproksenem a 220 mg i w związku z tym rozpoczęła przyjmowanie leku w dawce 2 x440 mg. Wieczorem przyjęła pierwszą dawkę naproksenu. Wypełniła wniosek na IKP o wykonanie testu RT-PCR. Ok 22.00 otrzymała wynik RT- PCR dodatni.

10 /01/ 2022: do wymienionych wyżej dolegliwości dołączyło się uczucie znacznego osłabienia. Mogła przejść kilka metrów do łazienki, natomiast pokonanie 12 stopni na schodach do pokoju na pierwszym piętrze było dużym wyzwaniem, na granicy możliwości.

11 /01/ 2022: Po 2 dobach przyjmowania naproksenu poczuła się znacznie lepiej – zmniejszył się katar, ustąpiły bóle głowy, mogła wykonywać drobne czynności porządkowe w domu.

13 /01/ 2022: piąta doba przyjmowania naproxenu, zmniejszyła dawkę do 2x220 mg w związku z zaobserwowanym przedłużonym  krwawieniem po zadrapaniu skóry w okolicy kolana. W wywiadzie skłonność do krwawień, wielokrotnie wykonywane badania ( płytki krwi, koagulogram) prawidłowe.

14 /01/ 2022: czuje się dobrze, może wykonywać czynności domowej wymagające  umiarkowanego wysiłku fizycznego, nie ma bólów ani duszności. Zmniejszyły się dolegliwości bólowe z narządu ruchu.

16 / 01 /2022. pacjentka czuje się dobrze, wykonany w dniu dzisiejszym test antygenowy jest ujemny.

Opis powyższego przypadku przedstawiono także na www.sermo.com , globalnym/amerykąńskim portalu dla lekarzy, jest on dostępny pod linkiem https://app.sermo.com/post/888866 (dostęp tylko dla zarejestrowanych lekarzy). Opis przypadku spotkał się z bardzo dużym zainteresowaniem kolegów lekarzy z całego świata.

Piśmiennictwo

1. Antiviral properties of the NSAID drug naproxen targeting the nucleoprotein of SARS-CoV-2 coronawirus" https://www.mdpi.com/1420-3049/26/9/2593

2. Efficacy of Addition of naproxen in the treatment of Critlically ill patients hospitalized for COVI-19 infection (ENACOVID)

https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04325633

3. Naproksen w ciągu godziny obniża o 82% ilość wirusów w płucach - badanie naukowe. Oprac. Ewa Bzymek

https://psnlin.pl/artykuly,naproksen-w-ciagu-godziny-obniza-o-82-ilosc-wirusow-w-plucach-badanie-naukowe,21,140.html

4. CHPL Naproxen a 220 mg

file:///C:/Users/Codzienne/AppData/Local/Temp/Ulotka-8189-20181212000000-4849_N-20181226000339.pdf

Aleve CHPL

Krystyna Knypl

GdL 1/2022

.

Licznik naproksen